ترامتنیت و انواع آن:
بهمن نامورمطلق درباره نظریه «ژرار ژنت» نظریهپرداز فرانسوی، گفت: منظور ژنت از «ترامتنیت» تمام روابطی است که یک متن با متون دیگر میتواند داشته باشد.
استادیار گروه فرانسه دانشگاه شهید بهشتی سپس با اشاره به تقسیمبندی ژنت از مفهوم «ترامتنیت» شامل بینامتنیت، پیرامتنیت، فرامتنیت، سرمتنیت و بیشمتنیت - که هر کدام ارتباط گونهای خاص از ارتباط متون را با هم تعریف میکند - یک به یک درباره آنها و به شرح زیر توضیح داد:
1- منظور از «بینامتنیت» ارتباطی است که یک متن از نظر موضوعی با متن مشابه خود دارد.
2- مقصود از «پیرامتنیت» این است که هر متنی را یک سری از متون دیگر پوشش دادهاند و به همین خاطر متن مورد نظر هیچ گاه به طور عریان نمیتواند در اختیار مخاطب گذاشته شود؛ به عنوان مثال طرح روی جلد، عنوان اثر و نام مولف از جمله متونی هستند که متنی به نام کتاب را پوشش میدهند.
3- مقصود از «فرامتنیت» متنی است که در رابطه به متن دیگر توضیح میدهد؛ البته منظور از این توضیح، نقد یا تفسیر آن متن است.
4- منظور از «سرمتنیت» بررسی رابطه متن با گونه یا سبکی است که به آن تعلق دارد؛ مثلاً تعلق «بینوایان» ویکتور هوگو به رمانتیسم.
5- مقصود از رابطه «بیشمتنی» این است که متنی هنری یا ادبی بر اساس متنی پیشینی استوار شده باشد و این انسجام طوری باشد که بدون متن دومی، متن اولی هم کامل نباشد. در این صورت رابطه «بیشمتنی» برقرار است.
«ژرار ژنت» برای تبیین پیرامتنها، بیشمتنها و سرمتنها سه کتاب به ترتیب به نامهای «آستانها»، «الواح بازنوشتی» و «مقدمهای بر سرمتنیت» نوشت اما کتابی برای تبیین بینامتنیت و فرامتنیت اختصاص نداد. من در کتاب «ترامتنیت» این 5 مرحله را توضیح میدهم و ضمن آن از فرهنگ بومی و آثار فرهنگی، ادبی و هنری کشور خودمان هم مثالهایی برای توضیح و تبیین بیشتر موضوع خواهم آورد.
ترامتنیت هم مانند بینامتنیت به پارادایم ساختارگرایی باز تعلق دارد و در واقع مربوط به دوره دوم ساختارگرایی است که در سالهای اخیر هم بسیار مورد توجه بوده است.
لینک دانلود مقاله کامل
http://fa.journals.sid.ir/Image/PDF-V.GIF